Nhu cầu đạm và acid amin: Liệu chúng ta đã hiểu đúng?
Ấn phẩm: Tạp chí DD&TP
Tác giả: Shigeru Yamamoto
Tóm tắt:
Tóm tắt tiếng Việt: Mặc dù nhu cầu đạm và axít amin đã được nghiên cứu kỹ cho đến
khoảng năm 2000, nhưng sau đó hầu như ít được quan tâm. Bài viết này sẽ nêu những
hạn chế về sự hiểu biết của chúng ta về vấn đề này. Có 20 axít amin
tham gia xây dựng các khối đạm cho cơ thể; 9 trong số đó là tuyệt đối cần thiết (axít amin thiết yếu) và 11 loại thì có
thể không cần thiết (axít amin không thiết yếu). Loại nào quan trọng hơn?
Chúng ta thường quan tâm nhiều đến các axít amin thiết yếu. Ví dụ như, khi nói
đến nhu cầu axít amin thường thì chỉ đề cập đến axít amin thiết yếu, và chất
lượng chất đạm được xác định tùy thuộc vào các loại axít amin này. Mặt khác,
chúng ta cũng biết rằng glutamine và arginine (các axít amin không thiết yếu)
là rất quan trọng đối với dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch và đường miệng. Điều
quan trọng là chúng ta cần quan tâm đến ý nghĩa của các axít amin thiết yếu và
không thiết yếu. Tại sao nhu cầu axít amin thay đổi quá nhiều?
Chúng ta thường áp dụng theo nhu cầu axít amin được xác định bởi
WHO/FAO/UNU. Thiếu Lysine là nguyên nhân chủ yếu của suy dinh dưỡng protein.
Nhu cầu đối với lysine đã thay đổi đáng kể, từ 12mg vào năm 1985 đến 30mg vào
năm 2007. Hầu hết các nhu cầu đối với các axít amin thiết yếu khác
cũng gấp 2 lần cao hơn các đề nghị trước đó. Có phải nghiên cứu về nhu cầu axít amin vẫn còn ở mức ban
đầu? Sử dụng mức khuyến
nghị (Dietary Reference Intake: DRI) về chất đạm như thế nào: DRI
của đạm thường được trình bày như 70g và 66g một ngày lần lượt cho nam và nữ Việt
Nam trưởng thành. Chất đạm thường được phân phối theo DRI; tuy nhiên, chúng ta
thường không nêu làm cách nào để có thể phù hợp với DRI. Để có thể sử dụng DRI
một cách linh động và khả thi, cần phải hiểu DRI được xác định như thế nào. Nhu cầu chất đạm cho vận động
viên có cần cao hơn nhiều? Chúng ta có thể tăng khối cơ bằng cách tiêu thụ nhiều
protein? Nhiều người Việt Nam khỏe mạnh tiêu thụ trên 100% nhu cầu protein. Liệu
họ có tăng khối cơ không? Liệu chế độ ăn đạm cao có tốt
để kiểm soát cân nặng? Kiểm soát cân nặng bằng chế độ ăn đạm cao khá phổ biến
hiện nay. Tại sao nhiều người trên thế giới tiêu thụ cùng lượng đạm (khoảng 13-16%
tổng năng lượng), trong khi tiêu thụ chất béo (khoảng 20-40% năng lượng) và chất
bột đường (khoảng 45-65% năng lượng) là rất khác nhau? Có phải chế độ ăn đạm cao sẽ tốt
cho người cao tuổi? Đã có nhiều báo cáo về vấn đề này. Tuy nhiên, chúng ta phải
hết sức thận trọng khi sử dụng quá nhiều chất đạm. Loãng xương ở các nước
phương Tây là khá cao mặc dù chế độ ăn giàu canxi. Có những báo cáo chế độ ăn đạm
cao và có thể cũng tiêu thụ nhiều axít amin chứa sulfur (S-AAs) như methionine
và cysteine là những yếu tố chủ yếu bởi vì chúng sản sinh ra các acid sulfuric làm cho pH
cơ thể thấp hơn bình thường. Duy trì pH cơ thể bình thường thì hydroxyapatite
(Ca10(PO4)6(OH)2), chất tham gia
quá trình tạo thành xương sẽ được sử dụng. Những sự thật này gợi ý rằng việc
tiêu thụ đạm quá thấp hoặc quá cao đều không được khuyến nghị. Chúng ta cần phải xem lại nhu cầu đạm và axít amin khuyến nghị.