Tình trạng vitamin A ở trẻ em hiện nay vẫn chưa rõ. Khảo sát dịch tễ học được tiến hành nhằm đánh giá tỉ lệ thiếu vitamin A (TVA) ở trẻ dưới 5 tuổi tại TP.HCM và các mối liên quan.

Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang trên 644 trẻ (dưới 5 tuổi) được chọn ngẫu nhiên từ 30 phường/xã trên toàn TP.HCM. Tất cả trẻ được khám lâm sàng để phát hiện tổn thương mắt do TVA & tình trạng nhiễm trùng cấp tính; được cân và đo để xác định tình trạng suy dinh dưỡng. Mỗi trẻ được lấy một mẫu máu tĩnh mạch để xét nghiệm nồng độ retinol huyết thanh, hemoglobin & C-reactive protein. Các thông tin liên quan đến tình trạng TVA được phỏng vấn bằng bảng câu hỏi thiết kế sẵn. TVA tiền lâm sàng ở trẻ được xác định khi retinol huyết thanh <0,7mmol/L (loại trừ trẻ có C-reactive protein > 10mg/L).

Kết quả: Không có tình trạng TVA lâm sàng ở trẻ. Retinol huyết thanh trung bình của trẻ là 1,16 ± 0,34mmol/L. Tỉ lệ trẻ dưới 5 tuổi TVA tiền lâm sàng là 3,5%, cao nhất ở nhóm trẻ dưới 6 tháng (21,3%). Phân tích đa biến cho thấy TVA tiền lâm sàng ở trẻ có liên quan với tháng tuổi (OR=0,96; 95% CI 0,93 – 0,99; p<0,05), tiền sử tiêu chảy trong 2 tuần trước điều tra (OR=3,55; 95% CI 1,22 – 10,33; p<0,05), và không uống vitamin A liều cao (OR=3,99; 95% CI 1,79 – 8,92; p<0,005). Không tìm thấy mối liên quan giữa TVA tiền lâm sàng với các yếu tố suy dinh dưỡng, kinh tế gia đình, tần suất sử dụng thực phẩm giàu vitamin A và tình trạng thiếu máu ở trẻ.

Kết luận: TVA tiền lâm sàng là vấn đề sức khỏe cộng đồng ở trẻ em dưới 5 tuổi tại TP.HCM, thuộc mức nhẹ về YNSKCĐ. Nhóm trẻ < 6 tháng tuổi có tỷ lệ TVA thuộc mức nặng về YNSKCĐ. Trẻ nhỏ tháng, không được uống vitamin A và bệnh tiêu chảy có nguy cơ cao bị TVA.

An epidemiological study was conducted to evaluate the prevalence of Vitamin A deficiency in children under 5 and risk factors in Hochiminh city.

Methods: A cross sectional survey in 644 children under 5 randomly selected in 30 sub-districts/communes in HCM city. All children were examined for eye damages due to Vitamin A deficiency and acute infections. They were measured to assess the nutritional status. Vein blood samples were taken to identify serum retinol concentration, hemoglobin & C-reactive protein. Information related to Vitamin A deficiency was collected using a defined questionnaire. Sub-clinical Vitamin A deficiency in these children was defined as serum retinol <0.7mmol/L (except for those having C-reactive protein > 10mg/L).

Results: There was no clinical Vitamin A deficiency in these children. The average serum retinol was 1.16 ± 0.34mmol/L. Sub-clinical Vitamin A deficiency in children under 5 was 3.5%, highest in children under 6 months old (21.3%). Logistic regression analysis showed that Vitamin A deficiency status in children were associated to age (OR=0.96; 95% CI 0.93 – 0.99; p<0.05), history of diarrhea in 2 weeks prior to the survey (OR=3.55; 95% CI 1.22 – 10.33; p<0.05), and no high dose Vitamin A supplementation (OR=3.99; 95% CI 1.79 – 8.92; p<0.005). There has no association found between sub-clinical Vitamin A and family economy, Vitamin A rich food intake frequency, and anemia status of the children.

Conclusions: sub-clinical Vitamin A deficiency in children is a public health problem in HCM city, ranking as mild level of public health significance. Children under 6 months old are at severe level of public health significance. In younger children, no Vitamin A supplementation and diarrhea are risk factors.